Tłumaczenie fikcji to prawdziwie twórczy proces. Tłumacza dzieł beletrystyki można słusznie nazwać pisarzem. Kiedy tłumaczy książkę z jednego z języków obcych, praktycznie tworzy ją od podstaw.
Profesjonalni tłumacze uważają tłumaczenie literackie za jeden z najtrudniejszych obszarów swojej pracy. Nie można go porównywać ani z tłumaczeniem biznesowym, ani symultanicznym, które nie wymaga harmonii zdań i zachowania stylu.
Główne cechy przekładu literackiego
Niezależnie od języka, w jakim napisane jest dzieło, przekład literacki musi zachować swój klimat i styl autora. Jednocześnie tłumaczenie literackie nie powinno być dosłowne. Wręcz przeciwnie, jest to bardzo luźne, bezpłatne tłumaczenie, które nie wymaga precyzji.
Jedną z cech przekładu literackiego jest związek z cechami tekstu oryginalnego. Często tłumacz musi pracować ze zwrotami frazeologicznymi lub grą słów. Jeśli zostaną dosłownie przetłumaczone, znaczenie tekstu zostanie utracone. Aby temu zapobiec, tłumacz musi znaleźć podobne frazy i bawić się słowami w języku, na który tekst jest tłumaczony. W ten sposób będzie mógł zachować humor tkwiący w dziele jego autora.
Prawdziwie godne tłumaczenie dzieła beletrystycznego może być wykonane tylko przez tłumacza z darem pisania. Tylko twórczo uzdolniony tłumacz może wywołać w czytelniku te same odczucia i doświadczenia, które powstałyby podczas lektury oryginału.
Kolejną cechą przekładu literackiego jest zgodność ze stylem epoki i kontekstem kulturowym epoki odzwierciedlonym w dziele. W tym celu tłumacz musi zbadać epokę, do której należy praca, a także kulturę i tradycje kraju, w którym rozgrywa się akcja.
Tłumaczenie poezji
Największą trudnością jest tłumaczenie poezji. Każdy wiersz w dosłownym tłumaczeniu zamienia się w niespójny zestaw słów. Tłumacz musi to praktycznie ponownie skomponować. Dlatego najczęściej tłumaczami poezji zajmują się profesjonalni poeci, czasem tak wybitni jak Valery Bryusov, Boris Pasternak, Samuil Marshak. Czasem przekład poetycki zamienia się w całkowicie samodzielne, oryginalne dzieło, a jego tłumacz staje się pełnoprawnym autorem. Na przykład stało się to z romantyczną balladą Goethego „The Forest Car” w tłumaczeniu Wasilija Andriejewicza Żukowskiego.
Dziś niestety nie wszyscy posługują się językami obcymi, a wiele dzieł znajduje swoich czytelników we wszystkich zakątkach globu, przede wszystkim dzięki sztuce tłumaczy beletrystyki.
