Malarstwo monochromatyczne, czyli grisaille, to rysunek monochromatyczny, np. czarno-biały lub brązowo-biały. Ten rodzaj malarstwa był bardzo powszechny w średniowieczu w malarstwie sztalugowym.
Grisaille to szczególny rodzaj malarstwa. Jego realizacja odbywa się w tonalnych gradacjach monochromatycznych. Dlatego wygodnie jest rysować płaskorzeźby, dowolne elementy architektoniczne lub rzeźbiarskie. W technice grisaille brany jest pod uwagę tylko ton przedstawionego obiektu, a kolor jest obojętny.
Grisaille artystyczne to dzieło, którego zadaniem jest potwierdzenie walorów estetycznych monochromatycznego koloru obrazu.
Malowanie dla początkujących
Malarstwo monochromatyczne jest łącznikiem przejściowym między malowaniem a rysowaniem. Dla tych, którzy dopiero rozpoczynają naukę malarstwa, grisaille staje się zwykle pierwszym zadaniem studyjnym. Najtrudniejszą rzeczą dla początkujących jest właśnie przeniesienie tonu za pomocą koloru. Każda osoba, która nie ma wad percepcji wzrokowej, może z łatwością nazwać kolor przedmiotu. Ale jeśli chodzi o tonalność, to raczej trudno określić, jak obiekty mają się do siebie – który z nich jest ciemniejszy czy jaśniejszy, a ile.
Jeśli jest to dla Ciebie trudne, możesz zastosować prostą logikę – obiekty znajdujące się blisko, jaśniejsze i bardziej kontrastowe, te w oddali, w tonie są bardziej rozmyte i jednorodne. Dużo łatwiej rozwiązać problemy z modelowaniem światła i cieni, jeśli użyjemy jednego koloru.
Jak pojawił się grisaille
Słowo „grisaille” pochodzi od francuskiego słowa Gris – szary. Najczęściej ten rodzaj malarstwa występuje w czerni i bieli. Powodem jest to, że początkowo grisaille miała imitować rzeźbę, czyli płaskorzeźby na ścianach. Ale z czasem znalazła swoje miejsce w tzw. malarstwie sztalugowym – najpierw jako narzędzie pomocnicze do szkiców, potem jako samodzielny rodzaj malarstwa. Stopniowo paleta się rozszerzała - pojawiła się farba o nazwie "sepia" - zrobiono ją z worka z atramentem mątwy, morskiego mięczaka. Był używany podczas rysowania zarówno pędzlem, jak i długopisem. Potem pojawiły się warianty czerwony i niebieski.
Przy wyborze koloru artysta opiera się przede wszystkim na koncepcji dzieła. W wersji czarno-białej malarze potrafią tak ująć relacje tonalne i niuanse, że można wyczuć zarówno kolor dzieła, jak i kolor przedmiotów – każdy z osobna. Grisaille pozwala fantazjować, prezentując obraz w dowolnej interpretacji kolorystycznej.
Współcześni artyści wybierają kolor grisaille, który pasuje do pomysłu. Ważna jest zasada jednokolorowego obrazu. W grisaille brany jest pod uwagę tylko ton przedmiotu, a jego kolor nie ma znaczenia.
