W starożytności ludzie przypisywali ludzkie i boskie właściwości elementom i rzeczom. Oczywiście tak podstawowe i ważne dla życia rzeczy, jak woda i ogień, były czczone wraz z ich bogami w prawie wszystkich kulturach świata.
Imiona ognistych bogów
W Indiach bóg Agni „władał” ogniem i wszystkim, co miało z nim przynajmniej jakiś związek. Był odpowiedzialny za błyskawice, iskry i ogień ofiarny. Przez długi czas Agni był najważniejszą postacią w indyjskiej mitologii, wokół której zbudowano panteon.
Irański bóg ognia Atar ucieleśniał wyłącznie żywioł ognia. Płomień był uważany za święty i czysty dla narodu irańskiego, więc nie był używany do pochówku. Z punktu widzenia Irańczyków oddawanie bezdusznych ciał świętemu ogniu było świętokradztwem.
Wyznawcami ognia byli zasadniczo jazydzi i zaratusztrianie. Dla nich sam ogień był głównym i jedynym żywiołem i bóstwem. Kult płomieni Kaukazu i Azji Środkowej faktycznie wyparł z mitycznej świadomości ludzi wszystkich innych bogów.
W kulturze starożytnej istniały różne bogowie ognia, uosabiające zupełnie inne funkcje ognia. Na przykład w Grecji Hestia, bogini paleniska, była szczególnie czczona (w Rzymie jej funkcję niosła bogini Westa, której kapłanki miały moc, ponieważ mogły zwrócić się do swojej bogini). Co więcej, w mitologii greckiej i rzymskiej jest wielu bogów niszczycielskiego płomienia. Grecki Ares (bóg wojny) lub rzymski Vulcan uważani byli za bogów śmierci, wojny, zniszczenia i płomienia. Ich męskość i agresja były niejako przeciwstawne kobiecości Hestii czy Westy.
W mitologii Słowian istniał kult ognia. Nasi przodkowie wierzyli, że płomień ognia jest ucieleśniony w różnych bogach. Słowianie czcili grzmiącego Peruna, ognistego boga Simargla, boga słońca Svaroga i innych.
Grecy mieli ogromną liczbę bóstw związanych z wodą i oceanem. Każdemu bóstwu przypisano raczej wąską „sferę odpowiedzialności”.
Biblia często wspomina o Molochu, domagając się coraz większych ofiar. Wierzono, że na jego cześć dzieci palono w świętym ogniu.
W mitologii Azteków bogini Chalchiuhtlicue czyli „Ta, która siedzi w turkusowych szatach” była nie tylko boginią słodkich wód i jezior, ale w jednej z „wielkich epok” pełniła funkcje bogini słońca.
Imiona bogów wody
Woda jako element konstruktywny i twórczy najczęściej zdobywała dość „przyjaznych” bogów i boginie. Według większości archaicznych wersji stworzenia świata, ziemia wyłania się z pierwotnych, chaotycznych wód. Woda jest więc uważana za podstawę wszystkiego.
W mitach starożytnego Egiptu, Mezopotamii, Babilonu są bogowie pierwotnego chaosu wodnego, głębin wód, ucieleśnienie wodnego chaosu. W Egipcie jest to zakonnica, w Mezopotamii bóg Apsu, w Babilonie Tiamat.
Jednocześnie ważne jest, aby zrozumieć, że negatywne właściwości przypisywano również wodzie. Najprawdopodobniej wynika to z faktu, że powodzie i huragany przyniosły wiele smutku naszym przodkom.
W Biblii Lewiatan jest rodzajem bóstwa, ucieleśnieniem wody, wśród Skandynawów niebezpieczną „stroną” żywiołu wody był światowy wąż Jormungand. A komnaty władcy królestwa zmarłych nazywane są Mokrą Mżawką.
