Martin Henry Balsam to amerykański aktor teatralny, filmowy i telewizyjny ubiegłego wieku. W 1966 zdobył Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego w filmie Tysiąc klaunów.
Aktor ma kilka nagród i nominacji, w tym Złoty Glob, BAFTA, Primetime Emmy Awards, Tony Awards, National Board of Review.
Twórcza biografia Bolsama rozpoczęła się w sierpniu 1941 roku występem na scenie teatralnej. Zagrał w produkcji komediowej „Ghost for Sale”, stworzonej przez słynnego amerykańskiego humorystę ubiegłego wieku P. G. Woodhouse'a, opartej na popularnej sztuce węgierskiego dramaturga F. Molnara.
Po zakończeniu II wojny światowej Martin pojawił się na ekranie telewizora. Jego kariera filmowa trwała 47 lat. Ostatnią pracą była rola w dramacie „Legenda o duchu psa”. Film został wydany w 1997 roku - 7 miesięcy po śmierci aktora.
Bolsam zagrał ponad 180 ról w projektach telewizyjnych i filmowych. Wystąpił w nagrodach Oscara i Tony, a także kilkakrotnie pojawił się w popularnych programach rozrywkowych i serialach telewizyjnych.
Fakty biograficzne
Martin urodził się w Stanach Zjednoczonych jesienią 1919 roku. Jego ojciec, Albert Bolsam, pracował przy produkcji odzieży sportowej dla kobiet. Mama - Lillian Weinstein zajmowała się sprzątaniem i wychowywaniem trójki dzieci, z których najstarszym był Martin. Albert wyemigrował do Ameryki z Rosji, a Lillian urodziła się w Nowym Jorku w żydowskich rodzicach, którzy również pochodzili z Rosji.
Chłopiec otrzymał wykształcenie podstawowe w Liceum DeWitt Clinton. Tam był zafascynowany kreatywnością i sztuką. Martin uczęszczał do klubu teatralnego i występował na scenie w produkcjach edukacyjnych.
Po ukończeniu studiów zainteresowanie młodego człowieka teatrem nie osłabło, kontynuował naukę aktorstwa i dramatu w postępowej New School na Manhattanie. Jednym z nauczycieli w placówce oświatowej był znany reżyser i producent filmowy z Niemiec Erwin Friedrich Maximilian Piscator.
Kreatywny sposób
Na samym początku II wojny światowej Martin po raz pierwszy pojawił się na scenie na Broadwayu. Ale twórczą karierę młodego człowieka przerwał wyjazd do wojska. Służył w Siłach Powietrznych USA i zaledwie kilka lat po zakończeniu wojny mógł wrócić do aktorstwa.
Po powrocie ze służby wojskowej młody człowiek dostał pracę jako kasjer i kelner w Radio City Music Hall w Nowym Jorku. W wolnym czasie kontynuował naukę aktorstwa i uczęszczał na kursy w studiu, które w tamtych latach prowadzili E. Kazan i L. Strasberg. Tam zapoznał się ze słynną metodą Stanisławskiego i zdobył ogromne doświadczenie w pracy na scenie.
Chociaż trening aktorski Bolsama był dość wysoki, musiał się wykazać, aby dostać poważne role. Pod koniec lat 40. młody człowiek zaczął pracować na Broadwayu, ale dopiero kilka lat później odniósł prawdziwy sukces. Martin zagrał w sztuce „The Rose Tattoo” T. Williamsa i otrzymał wysokie oceny od publiczności i krytyków teatralnych.
Bolsam od dawna występował na scenach wielu znanych teatrów i grał dziesiątki ról w sztukach klasycznych i współczesnych. W 1968 roku artysta otrzymał nagrodę Tony dla najlepszego aktora dramatycznego za rolę w sztuce Wiesz, że cię nie słyszę, gdy leje się woda.
Pod koniec lat 40. młody aktor pojawił się w telewizji. Został członkiem studia aktorskiego kierowanego przez reżysera E. Kazana i wystąpił w kilku serialach telewizyjnych: Teatr Telewizji Krafta, Studio Aktorskie, Teatr Telewizji Filko, Pierwsze Studio, Niepewność i Odrodzenie Biblii.
Artysta trafił do dużego kina w 1954 roku. Pierwszą rolę epizodyczną dostał w dramacie kryminalnym At the Port. Reżyserem filmu był słynny E. Kazan, a główną rolę grał Marlon Brando.
Zgodnie z fabułą obrazu, doker Terry Mallow, gdy dowiaduje się, że pracuje dla gangstera, postanawia przywrócić sprawiedliwość i rozpocząć walkę z bossem Johnnym Friendly.
Film zdobył 8 Oscarów i 4 nominacje do tej nagrody. Zdobył także główną nagrodę oraz Nagrodę Krytyków Włoskich, Nagrodę Filmową Międzynarodowej Organizacji Katolickiej na Festiwalu Filmowym w Wenecji. W 1955 r. obraz otrzymał 4 nagrody Złotego Globu, a M. Brando zdobył nagrodę Akademii Brytyjskiej.
W 1956 roku aktor pojawił się na ekranie w dramacie S. Lumeta „12 Angry Men”, gdzie zagrał jednego z jurorów. Rok później obraz otrzymał główną nagrodę Berlińskiego Festiwalu Filmowego „Złoty Niedźwiedź”. W 1958 roku film otrzymał 3 nominacje do Oscara i 4 nominacje do Złotego Globu.
Jedna z najbardziej pamiętnych ról detektywa Miltona Arbogasto Martina zagrała w thrillerze A. Hitchcocka Psycho w 1960 roku. Film otrzymał 4 nominacje do Oscara, a aktorka Janet Lee zdobyła nagrodę Złotego Globu.
Później aktor zagrał dziesiątki ról w słynnych filmach i serialach: "Strefa mroku", "Autostrada 66", "Obrońcy", "Śniadanie u Tiffany'ego", "Przylądek strachu", "Ścigany", "Siedem dni" w maju”, „Agenci ANKL”, „Harlow”, „Tysiąc klaunów”, „Ombre: Odważna strzelanka”, „Ja, Natalie”, „Sztuczka”, „Tora! Tora! Tora!”, „Spowiedź Komisarza Policji do Prokuratora Republiki”, „Morderstwo w Orient Expressie”, „Wszyscy ludzie prezydenta”, „Strażnik”, „Srebrne Niedźwiedzie”, „Kuba”, „Salamandra”, „ Morderstwo, które napisała”, „Światła św. Elma”, „Ośmiornica 2”, „Oderwanie „Delta”, „Ocean”, „Ośmiornica 5”, „Przylądek strachu”, „Piaski czasu”, „Milczenie szynki”.
Słynny aktor zmarł nagle w 1996 roku na atak serca. Do tragedii doszło 13 lutego w pokoju hotelowym podczas wakacji w Rzymie.
Bolsam został pochowany w New Jersey na cmentarzu Cedar Park.
Życie osobiste
Martin był żonaty trzy razy. Aktorka Pearl Somner stała się jego pierwszym wyborem w 1952 roku. Małżeństwo trwało kilka lat i zakończyło się rozwodem w 1954 roku.
Drugą żoną była aktorka Joyce Van Patten. Ślub odbył się 18 sierpnia 1957 roku. Para miała córkę Thalia, ale ten związek był krótkotrwały. Mąż i żona rozwiedli się w 1962 roku.
Irene Miller została trzecią żoną w 1963 roku. W tym małżeństwie urodziło się dwoje dzieci: Adam i Zoe. Martin i Irene mieszkali razem przez prawie 25 lat, ale rozstali się w 1987 roku.
