Kanadyjski aktor Raymond Massey, który w latach trzydziestych zagrał w hollywoodzkich filmach, dziś pamiętany jest głównie jako odtwórca roli Abrahama Lincolna w filmie „Abe Lincoln w Illinois” (1940). Następnie kilkakrotnie grał jednego z najsłynniejszych amerykańskich prezydentów. Ale to oczywiście nie jest jedyna dobra rola w jego biografii.
Rodzina, dzieciństwo i młodość
Raymond Massey urodził się w 1896 roku w Toronto w Kanadzie w rodzinie Anny i Chestera Daniela Masseyów, dość zamożnego człowieka, właściciela firmy Massey-Ferguson. Wiadomo, że Raymond miał starszego brata, Vincenta, który później stał się słynnym politykiem, a nawet pełnił funkcję gubernatora generalnego Kanady w latach 1952-1959.
Raymond Massey studiował w prywatnej szkole dla chłopców w Górnej Kanadzie, a następnie na Uniwersytecie w Toronto. Po wybuchu I wojny światowej zaciągnął się do armii kanadyjskiej. Zdarzyło mu się służyć jako artylerzysta na froncie zachodnim, w jednej z bitew został ranny. Massey wrócił do swojej rodzinnej Kanady w 1919 roku.
Po powrocie zaczął brać udział w rodzinnym biznesie - sprzedawał narzędzia rolnicze, ale ciągnęło go do teatru. I w pewnym momencie dostał jeszcze pozwolenie od członków rodziny na budowanie kariery w tym kierunku.
Raymond Massey od 1922 do 1943
W 1922 wystąpił na scenie jednego z teatrów w Londynie w sztuce „In the Zone” na podstawie sztuki Eugene'a O'Neilla. Ogólnie rzecz biorąc, w ciągu następnych dziesięciu lat Massey brał udział w kilkudziesięciu produkcjach. Wiadomo, że w 1931 po raz pierwszy pojawił się na Broadwayu - w sztuce opartej na szekspirowskim klasycznym "Hamlecie". Jednak jego występ w szczególności otrzymał ostatecznie złe recenzje.
A debiut aktora w kinie miał miejsce w 1928 roku - w filmie „Najwyższy stopień zdrady”. Massie odegrał tu bardzo małą rolę architekta (jego nazwisko nie zostało nawet wymienione w napisach końcowych). Kolejne filmy następowały jeden po drugim. Najbardziej żywe obrazy aktora na początku lat trzydziestych - Sherlocka Holmesa w "Pstrokatej wstążce" (1931), Philipa Wavertona w "Strasznym starym domu" (1932), Obywatel Chauvelin w "Szkarłatnym pierwiosnku" (1934), Hiszpański król Filip II Habsburg w „Płomieniu nad wyspą” (1936).
Również w 1936 roku Massey zagrał w angielskim filmie „The Face of the Coming” – wielkim, filozoficznym i fantastycznym dziele wyreżyserowanym przez Williama Camerona Menziesa i napisanym przez słynnego pisarza HG Wellsa. „Obraz Przychodzącego” stał się znaczącym kamieniem milowym w historii science fiction i zadziwia niektórymi jej przepowiedniami (w szczególności opowiada, jak w wyniku konfliktu polsko-niemieckiego rozpoczęła się nowa wojna światowa).
W 1940 roku Raymond Massey został obsadzony w roli Abrahama Lincolna w filmie biograficznym Abe Lincoln w Illinois, wyreżyserowanym przez Johna Cromwella. Jednak wielu amerykańskich odbiorców nie było zadowolonych z tego wyboru. Uważali, że Kanadyjczyk z wyraźną artykulacją i dobrze wyszkolonym głosem nie nadaje się do tej roli. Ale Raymond postanowił udowodnić wszystkim coś przeciwnego i poświęcił wiele wysiłku, aby przyzwyczaić się do tego obrazu. I te wysiłki się opłaciły. Kiedy Abe Lincoln w Illinois został wydany, występ Massey otrzymał najwyższe uznanie krytyków i publiczności. Ta rola przyniosła mu również nominację do Oscara. Następnie zagrał Abrahama Lincolna jeszcze kilka razy, w szczególności w filmie z 1962 roku Jak podbito Zachód.
W 1941 i 1942 roku Massey brał udział w kilku kolejnych hitowych filmach – „Droga do Santa Fe”, „49. równoleżnik”, „Żniwa burzy”. Jednak w tym samym 1942 roku aktor przerwał karierę i wstąpił do armii kanadyjskiej podczas II wojny światowej. Służył w jednej z jej jednostek do czasu, gdy został ranny w 1943, po czym został zdemobilizowany.
Dalsze losy i twórczość aktora
W 1944 Raymond został obywatelem amerykańskim i kontynuował pracę w Hollywood. Po nominacji do Oscara Massey był zapraszany do dużego filmu jeszcze częściej niż wcześniej. Na przełomie lat 40. i 50. aktor grał m.in. Deana Grahama w thrillerze noir Obsessed z 1947 roku (w reżyserii Curtisa Bernhardta) oraz Gale Winenanda w czarno-białym dramacie The Source z 1949 roku (w reżyserii Kinga Widora). A w filmie Książę graczy z 1955 roku Massey pojawił się jako Junius Booth, ojciec Johna Wilkesa Bootha, zabójcy Abrahama Lincolna.
W latach sześćdziesiątych amerykańska publiczność zapamiętała Masseya jako dr Gillespiego w serialu medycznym Dr Kildare (1961-1966). W 1964 roku aktor pokazał się w polityce, publicznie wspierając prawicowego konserwatystę Barry'ego Goldwatera, republikańskiego kandydata na prezydenta.
Ostatnie filmy Raymonda Masseya to niewielka rola kaznodziei w Western McKenna's Gold (wydanym w 1968 i zdobywającym znaczną popularność w ZSRR) oraz rola Matthew Cunninghama w komedii All My Dear Daughters (1972).
Aktor Raymond Massey zmarł 29 lipca 1983 r. na zapalenie płuc. Został pochowany w Beaverdale Memorial Park w New Haven, Connecticut.
Fakty z życia osobistego
Raymond Massey był trzykrotnie żonaty. W 1921 ożenił się z Margery Freemantre i mieszkał z nią przez osiem lat. Z tego związku Raymond ma syna, Jeffreya.
W latach 1929-1939 Massey był żonaty z aktorką Adrianne Allen. Mieli dwoje dzieci - dziewczynkę Annę i chłopca Daniela. Nawiasem mówiąc, poszli w ślady ojca, a także wybrali aktorstwo jako główny biznes swojego życia. Massey i jego syn Daniel wystąpili nawet razem - w filmie „Gwardia królewska” (1961).
Postępowanie rozwodowe Raymonda i Adrianne było dość interesujące. Faktem jest, że Dorothy Whitney została prawnikiem aktora. A prawnikiem Adrianne jest mąż Dorothy, William Dwight Whitney. Po zakończeniu procesu rozwiedli się nie tylko Raymond i Adrianne, ale także para Whitney. A potem wydarzyła się kolejna niesamowita rzecz - Dorothy Whitney poślubiła Massey, a Adrianne poślubiła Williama Dwighta. Uważa się, że wydarzenia te stały się podstawą scenariusza amerykańskiej komedii „Żebro Adama”, wydanej w 1949 roku.
Trzecie małżeństwo Raymonda było szczęśliwe i trwało ponad czterdzieści lat – od 1939 roku do śmierci Doroty w lipcu 1982 roku. On sam przeżył ją tylko rok.
