Pantone to system dopasowywania kolorów zaprojektowany w celu osiągnięcia wzajemnego zrozumienia między różnymi ludźmi. Na przykład drukuj klientów i drukarki. Średnio ludzkie oko może dostrzec 150 000 odcieni kolorów. W języku rosyjskim nie ma takiej liczby słów oznaczających kolory, jak w każdym innym. Standard Pantone pozwala ludziom wskazać ponumerowaną próbkę i powiedzieć: „Chcę ten kolor pod numerem tak a tak”.
Pantone (w języku rosyjskim - wymawiane i pisane „pantone”, czasami błędna pisownia „ponton”) nie jest pierwszym systemem standaryzacji kolorów, który stał się powszechny. Na przykład już w 1927 roku, na sugestię niemieckich producentów farb i lakierów, standard RAL został zatwierdzony w Niemczech. Dziś ten standard jest stosowany przez producentów i sprzedawców lakierów i farb, umożliwiając kupującym zakup farb tego samego koloru z różnych miejsc lub w różnym czasie.
Standard Pantone został opracowany w 1963 roku przez amerykańską firmę poligraficzną Pantone Inc. Konieczność opracowania takiego systemu była związana ze specyfiką branży poligraficznej.
Subtelności druku w pełnym kolorze
Drukarnie do druku pełnokolorowego wykorzystują proces sekwencyjnego nawijania form drukowych czterema kolorami z palety CMYK (cyan, magenta, yellow i black). Nowoczesny sprzęt drukarski pozwala na nakładanie na każdy punkt warstwy farby o ściśle określonej grubości. Dzięki temu w zależności od grubości (gęstości) każdej farby w każdym punkcie zadrukowanego arkusza można uzyskać bardzo szeroką gamę kolorów. Na przykład, otrzymasz kolor bakłażana, jeśli zmieszasz 26% cyjan, 99% magenta, 12% żółty i 52% czarny (oznaczony literą „k” w palecie CMYK) w jednym punkcie. Patrząc na kolorowe zdjęcie wydrukowane w drukarni w dużym powiększeniu, można zauważyć, że każdy punkt obrazu składa się z czterech punktów kolorów CMYK wydrukowanych z różnymi gęstościami (grubością warstwy farby). W ludzkim mózgu te punkty łączą się, co stwarza wrażenie określonego odcienia koloru.
Nie każdy kolor można uzyskać za pomocą technologii sekwencyjnego nakładania czterech kolorów CMYK. Na przykład w ten sposób nie można uzyskać kolorów fluorescencyjnych lub kolorów z metalicznym połyskiem: złotym, srebrnym, brązowym. Dodatkowo proporcje farb bazowych określone w palecie CMYK mogą dawać bardzo różne kolory, w zależności od właściwości materiału, na którym drukujesz. Ten sam kolor CMYK wydrukowany na grubym błyszczącym papierze i luźnym papierze powlekanym będzie odbierany zupełnie inaczej, nawet przez osoby o przeciętnej percepcji kolorów. Innym problemem jest to, że każda drukarnia używa własnych atramentów, które są zgodne ze standardem CMYK, ale wciąż mogą różnić się właściwościami w ramach dopuszczalnych tolerancji. Specjaliści każdej drukarni dostosowują swój sprzęt zgodnie z zastosowanymi materiałami i charakterystyką maszyn drukarskich. Problemy te próbowała rozwiązać firma Pantone Inc.
Opis systemu Pantone
Skala kolorów w standardzie Pantone opiera się na 14 farbach bazowych, które miesza się w celu uzyskania pożądanego odcienia, a dopiero potem – już w postaci gotowego koloru – nakłada się na materiał. Ten kolor nazywa się kolorem dodatkowym lub dodatkowym. Aby wybrać konkretny kolor dodatkowy, Pantone opracował próbki pokryte jednolitą grubością określonej wstępnie zmieszanej farby. Korzystając z próbek kolorów Pantone, klient może mieć pewność, że zostaną one poprawnie zrozumiane i będą wymagały dopasowania ostatecznego koloru, niezależnie od konfiguracji sprzętu drukującego oraz użytych farb i materiałów. W rzeczywistości standard Pantone umożliwił przeniesienie problemów typograficznych z barków klienta na barki specjalistów.
Każda drukarnia posiada własne tabele przeliczania wartości kolorów Pantone na kolory CMYK z uwzględnieniem użytych materiałów, farb i cech wyposażenia. W przypadku konieczności wydrukowania koloru, który jest niemożliwy lub bardzo trudny do uzyskania w CMYK, drukarnia może przygotować odpowiednią farbę osobno i dodatkowo zrolować zadrukowany arkusz tylko tą farbą, zostawiając wcześniej miejsce na wybrany kolor. Dzieje się tak często przy drukowaniu markowych materiałów (opakowania, materiały reklamowe), które wykorzystują unikalny kolor, wymyślony przez marketerów w celu zwiększenia świadomości marki. Kolory dodatkowe stosuje się również tam, gdzie ważne jest, aby fałszerstwo było jak najbardziej utrudnione. Na przykład podczas drukowania pieniędzy i papierów wartościowych.
Korzystanie z Pantone
Druk w czystym kolorze pantone zwiększa koszty obiegu, ale czasami pozwala zaoszczędzić pieniądze. Na przykład, gdy trzeba wykonać nakład dwukolorowych produktów. Jeden z kolorów, na przykład czarny, dotyczy tekstu, a drugi to kolor mieszany logo lub nagłówków. W takim przypadku użycie wcześniej przygotowanego koloru pantone pozwoli na wydrukowanie nakładu w dwóch przejściach (czarnym i pantone) zamiast standardowych czterech.
Dla wygody wyboru i porównywania kolorów Pantone Inc wyprodukował swoje próbki na kawałkach papieru o grubości 15 x 5 cm Obecnie zwyczajowo zbiera się kolekcje próbek kolorów Pantone w stosy i spina je w rogu. Okazuje się, że wentylator jest wygodny do noszenia przy sobie, bez obaw, że niektóre karty się zgubią. Każda karta próbki koloru jest drukowana wraz z numerem katalogowym Pantone. Pozwala to jednoznacznie określić kolor podczas zdalnych negocjacji (np. przez telefon).
W 2007 roku Pantone Inc przejął firmę X-Rite Inc, która specjalizuje się w projektowaniu i produkcji sprzętu i oprogramowania do zarządzania kolorami, a X-Rite Inc produkuje sprzęt do kalibracji kamer i monitorów do różnych standardów kolorów.
X-Rite Inc jest obecnie głównym producentem wentylatorów Pantone. Oferują wentylatory Panton w kilku modyfikacjach. Podstawowy zestaw zawiera wentylatory do papierów błyszczących i offsetowych. Karty drukowane są w proporcjach kolorów CMYK, aby uzyskać odpowiedni odcień na sprzęcie drukującym. Zestawy kolorów Pantone są również dostępne z kodami wydrukowanymi na każdej karcie w celu dopasowania tego koloru do kolorów z innych standardów. Na przykład pożądane są podręczniki z tłumaczeniem kolorów Pantone na paletę RGB, używane jako standard kolorów ekranu.
Czy muszę kupić wentylator Pantone?
Fani przewodników marki Pantone nie są tani. Na przykład zestaw kolorowych przewodników (wentylatorów) Color Bridge Set Coated & Uncoated (tłumaczenie Pantone w CMYK, papier błyszczący + niepowlekany) kosztuje 24 990 rubli. Pantone Inc zaleca coroczną wymianę wentylatorów, ponieważ kolor na karcie referencyjnej może wyblaknąć w ciągu roku. Od czasu do czasu Pantone Inc dodaje nowe kolory do swoich przewodników. Ostatni dodatek miał miejsce w 2016 roku, kiedy przewodnik Pantone został rozszerzony o 112 nowych kolorów. Zawiera teraz 1867 kolorów dodatkowych.
Pomimo tego, że większość projektantów i drukarzy w USA i wszystkich krajach europejskich kieruje się standardem Pantone, w praktyce można spotkać inne systemy standaryzacji kolorów. Wspomniany wcześniej standard RAL i odpowiadające mu prowadnice wentylatorów są stosowane przez producentów farb budowlanych i odpowiednio w sklepach, w których farba o określonym odcieniu koloru może być wykonana na miejscu na zamówienie klienta. W firmach produkujących produkty drukarskie na sprzęcie japońskim można stosować podręczniki norm. W szwedzkich, norweskich i hiszpańskich firmach zwyczajowo stosuje się standard kolorów NCS.
Zakup pantone lub innego fan guide jest uzasadniony dla firm poligraficznych oraz tych, którzy zawodowo zajmują się projektowaniem lub regularnie wykonują duże zamówienia w drukarniach. Zwykli klienci lepiej wybierają kolory zgodnie z wytycznymi dostarczonymi bezpośrednio przez firmę, w której będzie składane zamówienie.
